On 21 October, it was reported that Kosovo has offered to become the first Western Balkan country to accept refugees who have been refused asylum as part of the UK government’s plan to create return hubs in a third country. Albin Kurti, Prime Minister of Kosovo, indicated that in return for accepting the UK’s refused asylum seekers, he seeks from the UK government “support in security – be that through strategic agreements or through equipment and projects we might do.” Between 1998-1999, Kosovo Albanians were subjected to ethnic cleansing by Serbs during the breakup of Yugoslavia. The US and UK provided covert military assistance to the Kosovo Liberation Army in the lead-up to the 1999 NATO bombing campaigns. Unsurprisingly, before declaring independence from Serbia in 2008, Kosovo began to position itself as a bastion of Euro-Atlantic security interests in the Western Balkans during the early War on Terror years. While such geopolitical alignments with Euro-Atlantic policies may appear at first sight as a matter of political choice, they should be understood within the complex context of Kosovo’s precarious status in the international arena: one that compels the country to align with the United States and the European Union, upon which it remains heavily reliant for its security and international legitimacy.
In 2005, it was reported in Der Spiegel that Kosovo allowed for a CIA black site prison inside the U.S. Army base, Camp Bondsteel, where detained men were held for months without a trial in deplorable conditions similar to those found at the infamous Guantanamo Bay detention camp. Another aspect of Kosovo’s strengthening ties with the Euro-Atlantic security order can be seen in its close relations with Israel, brokered by the US in 2021, when Kosovo opened an embassy in Jerusalem. Both Kosovo and Israel have cooperated in counter-terrorism work, which includes Israel providing training to Kosovo law enforcement.
Earlier this year, Kosovo signed an agreement with Denmark to send 300 non-European national prisoners to serve the rest of their sentences at Gjilan prison. In exchange for accepting non-European prisoners, the Danish government will give Kosovo a yearly amount of €15 million, with €5 million used to bring Gjilan prison up to Danish standards. We must bring up Kosovo’s history interlinked with the Euro-Atlantic security order, because the Kosovo government is actively encouraging the expansion of the prison and border regime inside its country in exchange for money, security, and arms, all of which will be used to harm migrants, along with their own citizens. As Piro Rexhepi reminds us in White Enclosures: Racial Capitalism and Coloniality along the Balkan Route (2023), the coloniality of EU relations in the Western Balkans, where EU integration, economic, and security partnerships are conditional, provided that countries along the Balkan immigration route become the dumping ground for Europe’s, and now the UK’s, migrant problem.
The UK’s failed Rwanda Plan of two years ago has not dissuaded politicians from either side of the parliament from finding another pathway towards outsourcing its violent borders. Instead of de-escalating the anti-migrant, anti-Muslim pogrom in August 2024 that began in Southport and later engulfed the entire UK, Prime Minister Keir Starmer is actively both inflaming and normalising anti-migrant rhetoric. This was seen in May, when Starmer said the UK is “becoming an island of strangers,” paraphrasing similar rhetoric from another infamous racist-xenophobic British politician, Enoch Powell. The summer of 2025 has been equally vicious for UK asylum seeker and migrant communities, with an anti-migrant, anti-Roma pogrom that happened in June in Ballymena, Northern Ireland, followed by a series of anti-migrant protests at the Bell Hotel in Epping and other sites in England.
Starmer’s policies are contributing to the growing far-right rhetoric against migrants, while also fascist Reform Party is dominating polls, emboldening and normalising fascism in the UK. Meanwhile, as the right-wing British media parade the view that asylum seekers have nefarious, criminal, and sexually deviant intentions while in the UK- views that are driving normalised xeno-racism, there is little outcry that 50 lone child asylum seekers have vanished while in state care. A significant number of asylum seeker children who have disappeared while in care are Albanian. The border violence via the UK’s 13-year Hostile Environment policy against migrants affects all racialised populations and also particularly Albanians and Kosovans, who, either as asylum seekers or undocumented, find themselves routinely detained and deported in secret deportation flights without the ability to contest their deportation.
As abolitionists working to dismantle carceral borders and the colonial dynamics that underpin such systems of oppression, we recognise that the struggle to end outsourced detention in Kosovo and the extension of UK borders starts with cooperation between Kosovo and UK activists, and beyond. A transnational, united, and focused campaign to stop outsourced detention in Kosovo is what we, the undersigned, will endeavour to establish to stop the UK and the EU from treating in a typically colonial manner developing regions of Europe. We seek to affirm migrant liberation and stop the genocidal policies against migrants, which, in turn, forces them to make more precarious and deadly decisions as a result of the growing carceral border policies enacted.
Translation in Albanian
Më 21 tetor, u raportua në media se Kosova ka pranuar të bëhet vendi i parë i Ballkanit Perëndimor që pranon refugjatë të cilëve iu është refuzuar azili, si pjesë e planit të qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar për të krijuar qendra rikthimi në një vend të tretë. Albin Kurti, Kryeministri i Kosovës, tregoi se në këmbim të pranimit të azilkërkuesve të refuzuar të Mbretërisë së Bashkuar, ai kërkon nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar “mbështetje në siguri – qoftë përmes marrëveshjeve strategjike apo përmes pajisjeve dhe projekteve që mund të bëjmë”. Midis viteve 1998-1999, shqiptarët e Kosovës iu nënshtruan spastrimit etnik nga regjimi serb gjatë shpërbërjes së Jugosllavisë. SHBA-të dhe Mbretëria e Bashkuar ofruan ndihmë të fshehtë ushtarake për Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës në prag të fushatave të bombardimeve të NATO-s në vitin 1999. Siç pritej, para se të shpallte pavarësinë nga Serbia në vitin 2008, Kosova nisi të pozicionohej si një bastion i interesave të sigurisë euroatlantike në Ballkanin Perëndimor gjatë viteve të hershme të Luftës kundër Terrorizmit. Ndërsa rreshtime të tilla gjeopolitike me klubin euroatlantik mund të duken në pamje të parë si një zgjedhje politike, ato duhet të kuptohen brenda kontekstit kompleks të statusit të pasigurt të Kosovës në arenën ndërkombëtare: një kontekst që e shtyn vendin të rreshtohet me Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimin Evropian, tek të cilët mbetet shumë i varur për sigurinë dhe legjitimitetin e tij ndërkombëtar.
Në vitin 2005, Der Spiegel publikoi se Kosova lejoi ndërtimin e një burgu të fshehtë të CIA-s brenda bazës së ushtrisë amerikane, Kampi Bon in dsteel, ku burrat e burgosur u mbajtën për muaj të tërë pa gjyq në kushte të mjerueshme të ngjashme me ato në kampin famëkeq të paraburgimit në Gjirin e Guantanamos. Një aspekt tjetër i forcimit të lidhjeve të Kosovës me rendin e sigurisë euroatlantike mund të shihet në marrëdhëniet e saj të ngushta me Izraelin, të ndërmjetësuara nga SHBA-të në vitin 2021, kur Kosova hapi një ambasadë në Jerusalem. Si Kosova ashtu edhe Izraeli kanë bashkëpunuar në “Luftën kundër Terrorizmit”, e cila përfshin ofrimin e trajnimeve nga Izraeli për zbatimin e ligjit në Kosovë.
Në fillim të vitit, Kosova nënshkroi një marrëveshje me Danimarkën për të dërguar 300 të burgosur jo-evropianë për të vuajtur pjesën tjetër të dënimit në burgun e Gjilanit. Në këmbim të pranimit të të burgosurve jo-evropianë, qeveria daneze do t’i japë Kosovës një shumë vjetore prej 15 milionë eurosh, ku 5 milionë euro do të përdoren për të përmirësuar burgun e Gjilanit në pajtim me standardet daneze. Ne duhet ta pozicionojmë historinë e Kosovës si të ndërlidhur me rendin e sigurisë euro-atlantike, sepse qeveria e Kosovës po inkurajon në mënyrë aktive zgjerimin e regjimit të burgjeve dhe kufirit brenda vendit të saj në këmbim të parave, sigurisë dhe armëve, të cilat do të përdoren për të dëmtuar migrantët, së bashku me qytetarët e tyre. Siç na rikujton Piro Rexhepi në White Enclosures: Racial Capitalism and Coloniality Along the Balkan Route (2023), kolonializmi i marrëdhënieve të BE-së në Ballkanin Perëndimor, ku integrimi në BE, partneritetet ekonomike dhe të sigurisë janë të kushtëzuara, me kusht që vendet përgjatë rrugës ballkanike të imigracionit të bëhen vendi i depozitimit për problemin e migrantëve të Evropës dhe tani të Mbretërisë së Bashkuar.
Plani i dështuar i Mbretërisë së Bashkuar me Ruandën dy vite më parë nuk i ka dekurajuar politikanët nga të dyja anët e spektrit politik që të gjejnë një rrugë tjetër drejt zhvendosjes së kufijve të tyre të dhunshëm. Në vend që të ndalojnë pogromin anti-migrant dhe anti-musliman të gushtit 2024 që filloi në Southport dhe më vonë përfshiu të gjithë Mbretërinë e Bashkuar, Kryeministri Keir Starmer po e nxit dhe po e normalizon retorikën anti-migrante. Kjo u pa në maj, kur Starmer tha se Mbretëria e Bashkuar po “bëhet një ishull i të huajve”, duke perifrazuar retorikë të ngjashme nga një tjetër politikan britanik famëkeq dhe racist, Enoch Powell. Vera e vitit 2025 ka qenë po aq e ashpër për komunitetet e azilkërkuesve dhe migrantëve në Mbretërinë e Bashkuar, me një pogrom anti-migrant dhe anti-rom që u zhvillua në qershor në Ballymena, Irlandën e Veriut, e ndjekur nga një seri protestash anti-migrante në Bell Hotel në Epping dhe vende të tjera në Angli.
Politikat e Starmer po ushqejnë retorikën në rritje të ekstremit të djathtë kundër migrantëve, ndërsa Partia Reformiste fashiste po dominon sondazhet, duke inkurajuar dhe normalizuar fashizmin në Mbretërinë e Bashkuar. Ndërkohë, ndërsa media britanike e krahut të djathtë nxit stereotipet se azilkërkuesit kanë qëllime të liga, kriminale dhe seksualisht të devijuara ndërsa janë në Mbretërinë e Bashkuar – pikëpamje që po nxisin kseno-racizëm të normalizuar, ka pak protesta dhe mbulim mediatik për 50 fëmijëtt azil-kërkues e zhdukur nga kujdesi shtetëror. Një numër i konsiderueshëm i fëmijëve azilkërkues që janë zhdukur teksa kanë qenë nën kujdesin e shtetit britanik janë shqiptarë. Dhuna kufitare nëpërmjet politikës 13-vjeçare të Mbretërisë së Bashkuar për një mjedis Armiqësor kundër migrantëve prek të gjitha popullatat e racializuara dhe veçanërisht shqiptarët dhe kosovarët, të cilët, qoftë si azilkërkues apo individë të pa dokumentuar, e gjejnë veten të ndaluar dhe të deportuar rregullisht në fluturime sekrete deportimi pa mundësinë për të kundërshtuar deportimin e tyre.
Si abolicionistë që punojmë për të çmontuar kufijtë e burgjeve dhe dinamikat koloniale që mbështesin sisteme të tilla shtypëse, ne e pranojmë se lufta për t’i dhënë fund kampeve të emigrantëve në Kosovë dhe zgjerimi i kufijve të Mbretërisë së Bashkuar nis prej bashkëpunimit midis aktivistëve të Kosovës dhe Mbretërisë së Bashkuar, dhe më gjerë. Një fushatë transnacionale, e bashkuar dhe e fokusuar për të ndaluar paraburgimin e jashtëm në Kosovë është ajo që ne, të nënshkruarit më poshtë, do të përpiqemi të krijojmë për të ndaluar Mbretërinë e Bashkuar dhe BE-në të trajtojnë në mënyrë tipike koloniale rajonet në zhvillim të Evropës. Ne kërkojmë të afirmojmë çlirimin e migrantëve dhe të ndalojmë politikat gjenocidale kundër migrantëve, të cilat, nga ana tjetër, i detyrojnë ata të marrin vendime më të pasigurta dhe vdekjeprurëse si rezultat i politikave në rritje të kufijve të burgjeve.
A transnational group of organisations and collectives from the Balkans, Europe and the UK has endorsed this statement that was written by members of Europe Other & Unis Resist Border Controls (URBC):
(In alphabetical order)
- Abolish Frontext
- Direct Confrontation Media – Toufan Borroka
- Edinburgh Anti Raids
- Edinburgh University Justice for Palestine Society
- Europe Other
- Kolektivi Feminist ne Kosove
- Mesdhe
- Prisoners for Palestine
- QMUL Action for Palestine
- Student Federation for a Liberated Palestine
- The Channel Monitoring Project
- Unis Resist Border Controls (URBC)
- York Anti Raids
- Zagreb grad-utočište (Zagreb City of Refugees)
Your organisation and collective can endorse the statement here